O katalogu
Katalog polskich Kopert Pierwszego Dnia Obiegu (FDC) powstał w celu usystematyzowania wiedzy na temat polskich kopert FDC. W internecie można znaleźć na ten temat szczątkowe informacje, jednak brak było dotychczas pełnego kompendium wiedzy. Niniejszy katalog ma na celu wypełnienie tej luki, w oparciu o wiedzę zdobywaną przez Autora przez wiele lat oraz jego zbiory własne. Mile widziane są wszelkie uwagi osób, które tutaj trafiły, zarówno te dotyczące sposobu prezentacji katalogu jak i jego zawartości, a także zakresu jego rozbudowy. Katalog jest cały czas rozwijany i w przyszłości będą pojawiać się w nim kolejne ciekawe informacje dotyczące polskich kopert FDC.

Numeracja w katalogu

Przykład pełnego numeru koperty

Katalog posiada własną, unikalną numerację stworzoną w celu usystematyzowania zbioru kopert FDC i ułatwienia kolekcjonerom wymiany informacji. Tworząc system numeracji, Autor opierał się w głównej mierze na stosowanej przez Pocztę Polską tzw. specyfikacji "S", która służy do numerowania kopert FDC od samego praktycznie początku ich powstawania. Numeracja ta ewoluowała, jednak nie zawsze pozostawała w korelacji z innymi źródłami wiedzy, np. z katalogiem Fischer, który zawiera m.in. wyceny kopert FDC. W związku z tym, Autor niniejszego katalogu postanowił stworzyć własną numerację, starając się jednak w maksymalnie możliwy sposób nie odbiegać od specyfikacji "S". Poniżej prezentujemy zastosowane zasady numeracji:

1. Numeracja składa się z 4 członów. Każdy numer przypisany jest do jednej i tylko jednej koperty. Jednocześnie konstrukcja numeracji jest otwarta i pozwala na dokładanie kolejnych kopert do danego numeru w przypadku pojawienia się kolejnych wariantów, dotychczas autorowi nieznanych.

2. Człon pierwszy numeracji to litera "S" - czyli tak, jak w oryginalnej specyfikacji "S".

3. Dla drugiego członu przyjęto stałą numerację czterocyfrową, co oznacza, że dla numerów jedno, dwu i trzycyfrowych, przed właściwym numerem dokładane są tzw. zera wiodące. Przykładowo dla numeru S-1 zastosowana w katalogu numeracja wygląda następująco: S-0001, dla S-11: S-0011, dla S-222: S-0222 itd. Przyjęty sposób numerowania ma na celu unifikację i umożliwienie łatwego przeszukiwania bazy danych katalogu według numerów specyfikacji.

4. Człon trzeci to numer kolejny koperty w ramach danego numeru specyfikacji "S". Jeśli dany numer specyfikacji obejmuje więcej niż jedną kopertę, to po właściwym numerze specyfikacji dodawany jest ukośnik i numer kolejny koperty. Przykład: numer S-0102 (emisja "Pomniki Warszawy") składa się z 3 kopert - będą one posiadały kolejno numery: S-0102/1, S-0102/2 oraz S-0102/3. Dla FDC jednokopertowych dodawany jest zawsze numer /1 - robimy to dla zachowania jednolitości numeracji.

5. Czwartym członem numeracji jest numer wersji (wariant) koperty. Niektóre koperty emitowano w kilku wersjach różniących się od siebie szczegółami, a czasem różniącymi się całkowicie. Te różnice wynikały z działań świadomych lub nieświadomych, czasem wynikały z błędów lub świadomych działań pracowników przygotowujących koperty FDC (np. różny układ znaczków na kopercie, różny sposób odbicia stempla, błędy w datownikach, różne wersje znaczków), a czasem z błędów lub świadomych działań drukarni (np. wyraźnie różne kolory nadruków ozdobnych). W przypadku różnic w stemplach FDC oraz wersjach znaczków użytych na kopertach przyjęto, że są to również warianty danej koperty. Zestawy jednokopertowe, nie posiadające żadnych wariantów będą miały w tym członie zawsze numer 1. Dla kopert posiadająych więcej niż jeden wariant numer 1 w członie czwartym identyfikuje wariant podstawowy, najpopularniejszy. Człon czwarty jest wyróżniony poprzedzającym myślnikiem ("-").

6. Dla kopert FDC, które w katalogu Fischera są wyceniane osobno, pomimo posiadania takiego samego numeru w specyfikacji "S", zastosowano rozdzielenie numeru na dwie (lub więcej) części, poprzez dodanie na końcu właściwego numeru specyfikacji "S" oznaczenia literowego A, B, C itd. Przykład: S-0380A oraz S-0380B (emisja "Walka i męczeństwo narodu polskiego") - to dwa zestawy kopert różniące się posiadaniem lub nie przywieszki przy znaczkach. Katalog Fischera wycenia te dwa zestawy osobno, stosując różne ceny. Aby móc wyodrębnić te ceny, a jednocześnie zachować numerację, Autor niniejszego katalogu zastosował rozróżnienie w postaci dodatkowych liter dodanych do numeru właściwego.

Odmiany, błędy, ciekawostki...

W naszym katalogu znajdują się także informacje o błędach oraz wszelkiego rodzaju ciekawostkach związanych z polskimi kopertami FDC, które udało nam się odkryć.
Prezentowane błędy dotyczą tylko i wyłącznie usterek samych kopert FDC - np. przesunięcia kolorów, brak niektórych elementów, błędy w ostemplowaniu itp. Jako błędne FDC nie będą uznawane koperty, na których znajdują się naklejone znaczki ze skatalogowanymi (lub nie) błędami.
Do działu ciekawostek natomiast zaliczyliśmy między innymi różne nietypowe zastosowania kopert FDC (ze znaczkami lub bez nich), jak np. koperty wykorzystane przez pocztę do dystrybucji abonamentu filatelistycznego, dodatkowe nadruki lub stemple, brak znaczków oraz stempli, koperty FDC z obiegu pocztowego itp.
Dla rozróżnienia błędów i ciekawostek oraz ułatwienia identyfikacji i powiązania z podstawowym wariantem koperty FDC, zastosowaliśmy wyróżniki odpowiednio B (dla błędów) oraz C (dla ciekawostek), które zastępują literę S w podstawowym numerze katalogowym. Przykładowo: dla koperty S-1779/1-1 (emisja "Polskie produkty regionalne: miód kurpiowski") istnieje błąd w postaci niewłaściwej daty na stemplu FDC - ta błędna koperta została skatalogowana w naszym katalogu z numerem B-1779/1-1. Ta sama błędna koperta, z dodatkowym stemplem "Koperta promocyjna" została skatalogowna jako ciekawostka z numerem C-1779/1-1.

Numery katalogowe znaczków

W katalogu została zastosowana numeracja znaczków według katalogów Fischer, Michel oraz Podręcznika specjalizowanego polskich znaków pocztowych autorstwa Stanisława Fołty i Adama Kielbasa-Schoeni. Za podstawową numerację przyjęliśmy najpopularniejszą w naszym kraju numerację według katalogu Fischera

Podając numerację dla poszczególnych kopert FDC, w naszym katalogu uwzględniona została kolejność znaczków z koperty, licząc od jej lewego górnego rogu. Numery znaczków umieszczonych w jednej linii są oddzielone od siebie przecinkami, natomiast w przypadku umieszczenia znaczków w więcej niż jednej linii, rozpoczęcie kolejnej zaznaczone jest symbolem pionowej kreski (|). Dzięki temu patrząc na kopertę oraz listę numerów znaczków w katalogu, jesteśmy w stanie od razu przypisać konkretny nuumer konkretnemu znaczkowi. Jest to o tyle ważne, że w dużej ilości wypadków znaczki nie są naklejone na kopertę w takiej samej kolejności, jaka występuje w katalogu Fischera, a sytuacja komplikuje się jeszcze bardziej w przypadku emisji na kilku kopertach. Dzięki zastosowanemu przez nas rozwiązaniu identyfikacja znaczków na kopercie staje się o wiele łatwiejsza. To rowiązanie pozwala również wychwycić odmiany kopert, które różnią się od siebie kolejnością naklejonych znaczków.

Ceny

Ceny podawane w katalogu są cenami publikowanymi w katalogu Fischer. Na ich udostepnienie na naszej stronie internetowej uzyskaliśmy zgodę Pana Andrzeja Fischera, wydawcy katalogu - za co z tego miejsca serdecznie dziękujemy.

Wymiary kopert

Przy każdej kopercie podajemy jej wymiar w milimetrach, wykonany na posiadanych przez Autora katalogu egzemplarzach danej koperty. Wymiary te mogą różnić się w niektórych wypadkach nawet o 1-2 mm, z powodu braku należytej staranności przy produkcji kopert przeznaczonych do wykonania FDC (szczególnie dotyczy to starszych wydań). Niekiedy koperty są tak nierówno złożone, że np. wymiar pionowy strony lewej jest inny, niż wymiar pionowy strony prawej. Z tego powodu podane w katalogu wymiary należy traktować jako orientacyjne, a różnice w wielkości rzędu 1-2 mm w stosunku do posiadnych przez siebie egzemplarzy, jako dopuszczalne.